PETA KARNAUGH (K-MAP)

Peta Karnaugh


Peta karnaugh digunakan untuk mempermudah penyerdehanaan fungsi boolean baik untuk suku minterm atau maxterm.
Contoh peta karnaugh 3 variabel (A,B,C)


https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiR_QXyXJLP8dpHqHfdMD9y8n-erRkgGUKgvJUmXJma1TOf3iyscIhaC_FKH5_cxlM_r09egBcrZGisEngK3LbA8XZ9by3lA8cr3kuYxSv1W6G8wYpRfCaECyHEfSfvIoLHM_LGiY5I0Tjw/s320/3x2.jpg

  
Deretan nomor di atas kotak bukan diurutan berdasarkan angka biner, namun berdasarkan deretan Gray Code dari metode dibawah.

https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhCpbD832sOacj_MBPHICvwjFQJMWJvQ11V8RPxc2YSTHjrAUk74n9p6oA46atj-NfEZH9FlBaSsvqkuQ_nIYVhs21u5L41vW1oUcMdkY4gBjF-sDDaudWiZQE0_vUVsmCoEs3N6SV_Dv1N/s1600/14106.png


Perlu juga diingat mengenai Rumus aljabar Boolean :
Or (“+”)
And (“.”)
a+(b+c)=(a+b)+c
a+b=b+a
a+(a.b)=a
a+(b.c)=(a+b)(a+c)
a+a’=1
a(b.c)=(a.b).c
a.b=b.a
a.(a+b)=a
a.(b+c)=(a.b)+(a.c)
a.a’=0

 -- Penulisan Peta karnauogh --

https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEitw2fTFGUHeTsppaMGPm61iRv8RHuamAShJnikadcMfGd9EDLW26qCZJSJQO1I6TEtHfti1zxA52yzW_NORV_5MOB3ZBhjBQwfwx1IlFx__5wtTsXI8xYFhySrm-biygnphwsPUK9K4AeE/s1600/14.jpg



-- Misal : m7+m--

https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhhXqbp8sfWor2B_Rr5bnmBWbDLzzfcC2rCsf8BjWFY1OHEDj5ZoXnrQGcIBi3CZIgLI6RE_7vfj1rimwa72Wd35dHfxtXeA21PC88WQyHaiV7FkEZBPv4YDjVvR9-niZwyMpXSc64jWXdU/s1600/15.jpg

 m7 = 111
 m3 = 011



-- Peta Karnaugh 4x4 --

https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhr3pWqmPQ404CPmGzmlnLTG1zvhwDcGvIkVCBuMf3hLLwu-wq9MRkWE4fcVkC19E0pjg3eqSANLMmjIICINeJY76VogPVGRObccpbDbNZSzhGZaWbSJj3Z41soqDoJZSwgh6r8nigg-NU7/s1600/16.jpg
                                       









1.  Peta Karnaugh Suku Minterm (SOP – Sum of Product)
Misal didapat persamaan :
a.)    F = m0 + m1

Maka pemetaannya
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhOX3yKuFNIxicnFZnJVa_OV5uCmDJ95ckUmqO5-9MHP1Csifw6X_k3BwrMHrcm1xvovqb2H4FJtR_f7IbhhMY_oT0e15-cVtdz0i02ni-cxFzabm_BIZMFcyPFe0YQPQZ18IVDP0P2qr4E/s400/1.jpg

F      = m0 + m1
     = A’B’C’ + A’B’C
   = (A’+A’)(B’+B’)(C’+C)
   = A’.B’.1
   = A’B’

b.)    F = A’B’C’ + A’B’C +A’BC +A’BC’

https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhVDrl80Qb0IOJD1-mXnwCXWBAJr8-KfbQrlmCk-_nSvrB4yEKTJdEv_vIbRga7OUCBf4b8Sz5G5jDnsVzZhLNE9YLclMeulHmpkfskTMNPBFYqTcGJVFPrvm48gWaUWXzeKeQTk3n3mCdP/s320/2.jpg


F   = A’B’C’ + A’B’C +A’BC +A’BC’

     = (A’+A’+A’+A’).(B’+B’+B+B).
        (C’+C+C+C’)
     = A’.1.1
     = A’




c.)     F = A’B’C + A’BC + AB’C + ABC         
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhEMK1dTx4AKxCeEHdqLMWz9or6LVh12FZMK_OxgPc1XPmKubA3W6RrmDTUZHCSgFFtyQ2i-qWY81towq1UNXdzPAEOLwIDLnHYhoygrJiZOoUZ0aPit_iBMwJg3zPBc9G3lKGGAYn9-vKO/s1600/3.jpg



F  = A’B’C + A’BC + AB’C + ABC

     = C




d.)    F = A’B’C’ + AB’C’ + A’BC’ + ABC’
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj7j1kmmexF-qkjdX6KeWyZvw6-c8Vlz7PQ9TyldjEVflRP5tDTyCNNk5a3h7Hls_lwRCrVvit9n74yMkcNacQ3dDcrjAfWhBSuJcnZelpIXm9WgVySJCYMjqEvmcQRlrIe-S2jMOxmyKOU/s320/4.jpg



F = A’B’C’ + AB’C’ + A’BC’ + ABC’

     = C’








Contoh Soal Minterm :
 1. Sederhanakan F = A’B’C’ + A’B’C + A’BC + A’BC’ + A’B’C + A’BC + AB’C + ABC

https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgi2FaSK0nnLHL43vRam1C45M61ekl5nbtWEOoWEG06OAIWnS_7Ue_QhFiL-iBH-o8OJbM3lrrkGb1qqeD0U7iE0tvClo0rutHOPjbDGwktw82KFNjx6H7ExDYeUSlvIZN11GcPihqkA3x0/s1600/5.jpg



F =   A’B’C’ + A’B’C + A’BC + A’BC’ + A’B’C
        + A’BC + AB’C + ABC

   = (A’B’C’ + A’B’C + A’BC + A’BC’)
      + (A’B’C + A’BC + AB’C + ABC)
   = (A’) + (C)
   = A’ + C




2.       Sederhanakan diagram logika berikut

https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh4PtNjsFX9qNqY1w7qYQnoPTsj2o2wwU5Wd051382vO7ritaKbTkzlQJhf6aDHdfCj7ccDoHUAbbn2Hz0qXqeW60NfljtIBkO_BeN8ZDVAzlzOBewKnR-GAhIgap2u0Jng3a6OrwMRG1MV/s400/soal+1.jpg



Jawab :

Output =       I    +   II     +  III
                               = A’B’C + AB’C + AB’C’


https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgq3K9ltj8oiAbLXNdJ0fnHumskOhFsVb6AQI863rVTI3c3Ko0VZ8YDMqnVCXdL0GKtDL_ezJ5aWg3MGSM1vuJDXaGZsZA25oDw9T0E8lL5psNeTwqshI-6tBvfhJfMmGvU5QNv__K-hjJh/s1600/6.jpg


Output   = A’B’C + AB’C + AB’C’
              = (A’B’C + AB’C) + (AB’C’
                   + AB’C)
              = B’C + AB’






Sehingga dapat disederhanakan menjadi :
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh13WaqHd7o-c67uj1s9xnX3XCNZ9XAmeZm7okq7p4HqJ1DRpl4bjLg_Titl7gpiH3VJmOL8PUN7gecW8_ScScgOFVZyFNcTGro37brsHi8lasKpapr-7FCWB4nVDs82jBGqRhsbaurF3jt/s320/conclusion.jpg 


                                                                    
2.  Peta Karnaugh Suku Maxterm (POS - Product of Sum)
Seperti halnya pada minterm pada maxterm metodenya hampir sama namun nilai 1 dianggap sebagai invers dari input sedangkan input menggunakan nilai 0.
Misal didapat persamaan :
a.) F = M6 . M7

Maka pemetaannya
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjqtfVWC-cwNo80YgzXFTYGgPv73T2z8NXlCFmidJFdhvhxHD1CrZb9WU520hzRxX8YFoHMm40s-eWKZCz_yN1nW56LVXtPI6hX92LS1pqUti4Oyt2sXxPP-5YmNYNtZLFfIbd97AHzrrGq/s400/7.jpg







 F = M6 . M7
     = (A’+B’+C) . (A’+B’+C’)
    = (A’.A’)+(B’.B’)+(C.C’)
    = A’+ B’+ 0
    = A’+B’

b.) F = (A’+B+C) . (A’+B+C’) . (A’+B’+C’) . (A’+B’+C)
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgoezXtUHWPuKiAVQx8mKv-jfocHdK_KKn0XDAc46_AkrAeK0rN7e_YLJe5DUWjymR2FK-6nkUWl3ejN6nfWhrxV5cQ9ili4tmX4j64Z0YtCStf8LsEjtAqLXkdYmAV835rEs9EBZjp8yOB/s1600/8.jpg



F = (A’+B+C) . (A’+B+C’).
      (A’+B’+C’) . (A’+B’+C)

   = A’





c.) F = (A+B+C) (A+B’+C) (A’+B+C) (A’+B’+C)      



https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjgb4RCcXHLvRpZnGpK9SaoagzV9KkqAEupHmwesocgA8vbAkDgpS97LjM_kHLtcjyihAz64ur6FwVAnpluyldhsTY2JCkhyO2xp_aFcfoLJ1bMUj5cn2FShgpXx0d9N9I3CHV_-z-vYvgm/s1600/9.jpg



F  = (A+B+C) (A+B’+C)
       (A’+B+C) (A’+B’+C)

     = C







d.) F = (A+B+C’)  (A+B’+C’) (A’+B+C’) (A’+B’+C’)

https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiz_zi0rAjT4_lOPuq4o8htBxE9Iv0tDzyFPowPCp6rpUpzkbiAZcRNtusMUQw58zFf8GXGVMPqxMQclDltRbs2QY7eAhGKz0cY8DzWPounBGF72aw1v60xADGaDNSzvHfBRSdggUih1Ngf/s1600/10.jpg



F = (A+B+C’) (A+B’+C’)
      (A’+B+C’) (A’+B’+C’)

   = C’








Soal Maxterm :
1. Sederhanakan F = (A’+B+C).(A’+B”C)
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEguCse41u226bllrGudO9sJ9fNxMZIFaQ2HmstGNkuleVsXvsov7Q6fVuYX2SnFL0p2HauS8mynh_Wwq_LVBFn4BgGtHY-UGxRBRKitafahLePAX2bW_xnJWtqLaP-mXvHaLuPFm3xEJy-G/s1600/11.jpg


F = (A’+B+C).(A’+B’+C)
   = A’+ C











2. Sederhanakan peta karnaough dibawah dan buat diagram output penyederhanaannya!
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh1tFnxwrYEMHJjpcDBiYDL6aQcrymV5aE8lBxjU8MqjaCn6i_mZKk9xZLRMXZT4NbBVAikWgWAeawU05BxNIPZPyxaxQqRLGkjnaX7wyUguSt4IAVCZrjd__HhswnNU1lbZCLsx-RlhrbH/s1600/12.jpg


F = [ (A+B+C)(A+B’+C) ] . [ (A+B’+C’)
         (A+B’+C)(A’+B’+C’)(A’+B’+C) ]

   = [A+C].[B’]
   = (A+C).B’




https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhPPtq-HwXkz0rBPlTMn1y97-eQGQFFQ3RGRc-IhYXg8SoVRn4P9GG-dWzC4xbKY__FpVJTeqzXKizV3ntyJYdWqdHHXKFQJ0xwcHIFtHdIgHly1INd7NF5TImNaf7v4l2d39ZrWWN6asQK/s400/max.jpg



Kesimpulan :
Dari contoh minterm dan maxterm terdapat beberapa kesamaan jika ditinjau menurut peta dan hasil penyederhanaan. Hal ini dapat dilihat pada:

1. Contoh 1 minterm
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgi2FaSK0nnLHL43vRam1C45M61ekl5nbtWEOoWEG06OAIWnS_7Ue_QhFiL-iBH-o8OJbM3lrrkGb1qqeD0U7iE0tvClo0rutHOPjbDGwktw82KFNjx6H7ExDYeUSlvIZN11GcPihqkA3x0/s1600/5.jpg


           F = A’ + C








Contoh 1 Maxterm
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEguCse41u226bllrGudO9sJ9fNxMZIFaQ2HmstGNkuleVsXvsov7Q6fVuYX2SnFL0p2HauS8mynh_Wwq_LVBFn4BgGtHY-UGxRBRKitafahLePAX2bW_xnJWtqLaP-mXvHaLuPFm3xEJy-G/s1600/11.jpg



F = (A’+B+C).(A’+B’+C)
   = A’+ C







Dari bentuk peta karnaugh yang sama namun perhitungan berbeda (minterm dan maxterm) memiliki hasil F yang sama diantara keduanya.
Sehingga pada dasarnya suatu peta karnaugh dapat diselesaikan menggunakan dua metode yaitu maxterm atau minterm sesuai kebutuhan.

2. Pada contoh soal 2 tidak jauh beda
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiSZqVLZ79gZ6QsVtdwOaVdwlSDmrqKh9aV3JyQxaTVxZyKQ4OkIOROwp0j_2eTbnTD9LC0O03jmblJGtFrXKQgAJtjMgmQ936dli7MbesR_IpCu48kVxeUL35mUfH9k42Gr4SKZgKPaQn8/s400/13.jpg









Jika ditinjau dari persamaan boolean maka keduanya memiliki nilai yang sama :

B’.(A+C) = B’C + B’A

Namun jika dilihat dari segi efisiensi komponen maka maxterm lebih efisien (1 “OR” dan 1 “And”) dibanding minterm ( 2 “And” dan 1 “OR”). Namun bukan berarti minterm lebih boros dari maxterm hal ini tergantung dari hasil akhir perhitungan kedua metode.


Comments